Straatweg - steenfabriek bij de Kleine Wetering,
1. Kadasternummer 35. Verpondingsnummers 2/1.
Steenoven met huis, schuur en erf groot 16 roeden en 30 ellen.
De Kleine Watering maakt nog steeds scheiding tussen Katwijk en Valkenburg. Toen tussen 1825 en 1832 het kadaster van Valkenburg werd opgesteld begon de ambtenaar met het meest noordwestelijke stukje van het dorp: een bosje groot 49 ellen en eigendom van Jan Carpentier. Het werd kadasternummer 1. Nadat hij een aantal stukjes weiland had gemeten kwam hij al doende op de plaats waar thans de Joghtlaan is en begon de gebouwen van de steenplaats in kaart te brengen. Zo bekwam de steenplaats het kadasternummer 35. Maar omdat het een bouwsel was werd er ook een volgnummer aan toegevoegd, nummer 1. De landmeter bleef vervolgens consequent aan die kant van de straatweg. Het woonhuis dat bij de steenplaats hoorde maar aan de andere kant van de weg stond, kwam pas later aan de beurt. Het kreeg dan ook
een geheel ander nummer en volgnummer. Dat is goed te zien op bijgevoegde stukje van de kadasterkaart.
Tweehonderd jaar eerder was er ook een steenplaats in Valkenburg. Die stond op het gedeelte van het Joght dat thans begrensd wordt door het Middenjoght, de Claudiusdreef en de Grote Watering. Het is goed te zien op de kaart van 1627 (blz. 10) zie ook D. Parlevliet’s "Historische atlas van Katwijk en Valkenburg 1620". Het is ongetwijfeld de steenplaats waarvan Adriaen Stalpaert in 1632 eigenaar is en Pieter Pieters Borsboom ondermeester. Waarschijnlijk ook de steenplaats die in 1692 gekocht is door Samuel Paridon wonende te Katwijk aan de Rijn. Er staan daar dan
nog twee steenovens door oudheid tot puinhoop vervallen. Hij vraagt de vrouwe van Valkenburg in plaats daarvan twee kalkovens te mogen timmeren. Zij vraagt advies aan de baljuw en de welgeboren mannen van het dorp die haar raden het verzoek toe te staan mits Paridon de strooiakkers van de er naastgelegen pannenfabriek afdekt met pannen en er zorg voor draagt dat de vrij dicht in de buurt gelegen huizen geen overlast ondervinden. Maar het zou beter zijn als de fabriek wat verder van de huizen zou liggen! De vrouwe gaf toestemming maar waarschijnlijk is de bouw toch niet doorgegaan. Er kwamen wel kalkovens, maar buiten de Rijndijk en niet landinwaarts bij mijn weten!
In de "memorie van de huisgezinnen en waarvandaan gekomen" ach- terin het "keurenboek" van Valkenburg staat Ary Hendriks Binnendijk als ingekomen in 1684 van Leiderdorp en steenplaatser van beroep. Hij wordt in 1690 genoemd als eigenaar van een huis en steenplaats met het volgnummer 1. Met de vermelding dat er 1 lantaarn en 2 emmers aanwe- zig zijn om een eventuele brand te bestrijden. De lijst is opgemaakt voor de brandweer. Het lijkt erop dat het dezelfde steenbakkerij is die Frans Binnendijk in 1795 ten eigendom heeft. Arie, de zoon van Frans erft in 1805 de steenplaats, turfschuur, steenoven, vlet, tasveld en een woonhuis alsmede twee arbeidershuisjes staande daarachter. Belendend ten oosten en ten zuiden Jan Carpentier en ten noorden de Korte of Kleine Watering. Arie’s weduwe Leentje Koning, wonende te Katwijk, verkoopt in 1808 de helft van het geheel, met 1 morgen land aan Martinus van Oorde die vervolgens zijn deel van het bedrijf overdoet aan Adriaan Barthlomeus- zoon Kooy. In 1833 wordt de fabriek, door deze Adriaan Kooy en een zekere Johannes Lisman verkocht. Nieuwe eigenaars worden Wilhelm Christoffel Löffler voor de helft, Willem Adriaan van der Vlies voor een kwart en Albertus Kleynenbergh, koopman te Leiden voor het andere kwart gedeelte. De steenplaats wordt dan omschreven als een oven, schuren, loodsen, tasvelden, werkplaats, woonhuis, koetshuis, stalling, vijf knechtshuisjes en een tuin. Belendend ten oosten en westen Willem Adriaan van der Vlies, ten zuiden de erven Bronckhuizen en ten noorden de Korte Watering. Op de kadastrale legger bekend zonder letter met de nummers 33, 34, 35, 36 en 130. De lijst van inwoners 1832 noemt als eigenaar van dit verpondingsnummer 1: Willem Adriaan van der Vlies met de bewoners:
Wilhelm Christoffel Löffler totaal 2 inwoners.
Colofon
Huizen en mensen van Valkenburg 1795-1832 door Jan Portengen.
